Oprogramowanie do konsultacji telemedycznych

Dzięki nowoczesnym technologiom teleinformatycznym - sieciom światłowodowym o dużej przepustowości i właściwemu oprogramowaniu - lekarz może skonsultować przypadek pacjenta nawet wówczas, jeśli ten znajduje się w innym ośrodku medycznym, oddalonym od niego o kilka tysięcy kilometrów.

Telemedycyna rozwija się intensywnie w wielu krajach, np. w Norwegii, Australii, Stanach Zjednoczonych. Jej zalety powoli odkrywają także polscy lekarze i pacjenci - na razie w kilku ośrodkach medycznych, m.in. w Krakowie, Warszawie, Kielcach i Tarnowie.

NOWOCZESNE TECHNIKI W SŁUŻBIE MEDYCYNY

"Telemedycyna to zastosowanie nowoczesnych środków komunikacji komputerowej do realizacji usług medycznych na odległość. Pojawiła się ona jako naturalny proces wdrażania technologii informatycznych i teleinformatycznych w obszarze służby zdrowia" - tłumaczy prof. Krzysztof Zieliński z KI AGH.

Telemedycyna pozwala m.in. na przeprowadzanie konsultacji wyników badań pacjentów w odległym ośrodku medycznym, co skraca okres oczekiwania na podjęcie kroków terapeutycznych. Jest to możliwe dzięki szybkiemu przesyłania danych (zdjęć rentgenowskich, echogramów, USG, EKG,  obrazów tkanek) poprzez sieć komputerową.

W ten sposób telemedycyna może skutecznie eliminować potrzebę długiego oczekiwania w kolejkach do specjalistów oraz konieczność podróży do oddalonego o kilkadziesiąt czy kilkaset kilometrów ośrodka. To także upowszechnienie dostępu do wysokowyspecjalizowanych lekarzy.

Telemedycyna ma także ważne walory edukacyjne. Dzięki niej studenci medycyny i lekarze mogą na przykład obserwować pracę specjalistów przeprowadzających operację na drugim końcu świata.

Należy podkreślić, że konsultacja uzyskana drogą telemedyczną może mieć taką samą wartość jak ta uzyskana w bezpośredniej rozmowie lekarzy.

SZYBKIE ŁĄCZE I SPRAWNE OPROGRAMOWANIE

Do sprawnego przeprowadzania konsultacji telemedycznych konieczne jest nie tylko szybkie łącze sieciowe, ale przede wszystkim odpowiednie oprogramowanie, umożliwiające bezpieczną zdalną pracę na obrazach o jakości diagnostycznej wymaganej w powszechnie stosowanych standardach medycznych.

"Najczęściej stosowane na świecie oprogramowanie telekonsultacyjne to oprogramowanie pracujące w modelu klient-serwer, w którym lekarz chcący przeprowadzić konsultację medyczną, wysyła dane do serwera. Stamtąd są one pobierane przez konsultanta i odsyłane z powrotem do serwera, skąd odbiera je lekarz oczekujący na konsultacje" - tłumaczy prof. Zieliński, kierownik zespołu naukowców, który od wielu lat zajmuje się zagadnieniami konsultacji telemedycznych.

Zdaniem naukowców z AGH, ten model jest jednak niewystarczający dla przeprowadzania zdalnych konsultacji medycznych. Dlatego stworzyli oni specjalistyczną aplikację TeleDICOM, która umożliwia równoczesną, zdalną pracę na tych samych dokumentach medycznych grupie lekarzy z wielu ośrodków.

WIRTUALNE KONSYLIUM LEKARSKIE

"Istotą naszego oprogramowania jest umożliwienie przeprowadzania w wirtualnej przestrzeni konsylium lekarskiego, w którym grupa specjalistów dyskutuje nad tym samym problemem medycznym. dzieląc tę samą dokumentację medyczną w postaci plików graficznych, które zawierają wyniki badań pacjentów" - tłumaczy prof. Zieliński.

Lekarze mają możliwość równoczesnego przetwarzania wyników badań, jak również głosowego komunikowania się. Stanowi to odtworzenie sytuacji, jaka panuje na prawdziwej sali, w której odbywa się konsylium medyczne. Uczestnicy konsylium mogą powiększać obrazy powiększać ich fragmenty, odtwarzać sekwencje wideo lub używać wirtualnych narzędzi pomiarowych do pomiaru odległości, kątów, powierzchni, szybkości przepływu itp.

Program przetwarza pliki w formacie DICOM, w którym najczęściej zapisywane są wyniki badań wykonywanych przez współczesne cyfrowe aparaty medyczne. Aplikacja umożliwia także obsługę plików zapisanych w formatach ogólnego przeznaczenia, takich jak: JPG, AVI czy GIF. Program można instalować w komputerach pracujących w systemie operacyjnym Microsoft Windows.

Dużym wyzwaniem dla informatyków pracujących nad tą aplikacją było stworzenie takiego interfejsu graficznego, który ułatwiałby pracę lekarzom i nie zniechęcał ich do nowinek technicznych. "Lekarz powinien mieć przeświadczenie, że interfejs programu używanego do konsultacji nie różni się znacznie od interfejsu aparatury medycznej, przy której na co dzień wykonuje badania, np. tomografu, ultrasonografu. Ma on być tak skonstruowany, żeby umożliwiał intuicyjne poruszanie się po aplikacji" - wyjaśnia prof. Zieliński.

Ważny jest jednak nie tylko właściwy interfejs, ale i bezpieczeństwo przesyłania danych. Hakerzy włamują się do komputerów bowiem nie tylko po to, żeby sprawdzić zawartość naszych twardych dysków, ale czyhają także na przesyłane wirtualną pocztą informacje. Dlatego naukowcy z AGH zwrócili dużą uwagą na ochronę danych osobowych pacjentów i wyników badań podczas przesyłania i zabezpieczenie ich przed możliwością zmiany.

"Dostęp do stacji biorących udział w telekonsultacji jest autoryzowany, tzn. należy się zalogować do systemu. Przesyłane informacje są zaszyfrowane, co praktycznie uniemożliwia ich odczytanie przez nieuprawnione osoby" - tłumaczy prof. Zieliński.

WDROŻENIE W KRAKOWSKIM SZPITALU

W ubiegłym roku w Krakowskim Szpitalu Specjalistycznym im. Jana Pawła II skonsultowano drogą internetową ponad 3,5 tys. wyników badań z zakresu angiografii (badania naczyń krwionośnych pozwalające m.in. na określenie ich drożności).

Taki stopień zaangażowania w świadczenie usług telemedycznych sprawił, że właśnie w tym ośrodku, jako pierwszym w kraju, jest wdrażany system TeleDICOM.

Ciekawym obszarem, w opinii krakowskiego naukowca, w którym może być wykorzystywana telemedycyna są także konsultacje związane z echokardiografią. "To jednak trudne badanie, wymagające odpowiedniej interpretacji wyników. Nasz zespół aktualnie pracuje, wspólnie ze specjalistami ze szpitala im. Jana Pawła II, nad stworzeniem właściwego oprogramowania dla takich konsultacji" - mówi prof. Zieliński.

Źródło: http://www.naukawpolsce.pl/nauka/